طراحی جلد کتاب
مراحل طراحی جلد کتاب
اطلاع از روندی که برای طراحی جلد کتاب به کار گرفته می‌شود، اجازه می‌دهد که بتوانید انتخاب بهتری داشته باشید و نتیجه کار با رضایت بیشتری همراه خواهد بود. یکی از مهمترین‌بخش هایی که برای طراحی جلد کتاب باید به آن توجه شود اطلاع از فضای کلی کتاب است (که البته با طراحی جلد مجله مشترک است) به این ترتیب نشست با نویسنده کتاب می‌تواند برای حرفه‌ای‌تر شدن کار بسیار عالی باشد. ضمن صحبت با نویسنده کتاب مشخص می‌شود که محتوا در چه مسیری حرکت کرده است به این ترتیب طراحی جلد کتاب می‌تواند بر اساس رویکرد‌های داخلی کتاب به شکل منسجم‌تری پیش رود. یک طراح موفق به طور کلی می‌بایست قسمت‌‌های مهم کتاب را مطالعه نماید تا مشخص شود که‌ایده مناسب برای طرح جلد کدام است. بنابراین ارتباط با نویسنده کتاب به طور کلی می‌تواند نقش مهمی در نتیجه نهایی داشته باشد.
- عنوان کتاب: اولین گام مهم در طراحی جلد کتاب جاگذاری المان‌‌های روی جلد است. حال یعنی چه؟ به طور کلی آمار‌ها و ارزیابی‌‌هایی که در طیف سلیقه‌‌های مختلف نشان می‌دهد، عنوان کتاب می‌بایست در نیمه بالایی کتاب قرار بگیرد این موضوع از چندین حیث اهمیت دارد. اول اینکه کتاب در ویترین کتاب فروشی به طور واضح دیده می‌شود و مشخص می‌شود که موضوع کلی کتاب در چه فضایی است.
- فونت و رنگ جلد: ورد بعدی فونتی است که می‌بایست استفاده شود، فونت به کار رفته می‌بایست واضح باشد بنابراین انتخاب رنگ برای فونت بسیار عالی است، همینطور نیاز است که سلیقه طراح و موضوع کتاب در انتخاب فونت به طور دقیق به کار گرفته شود.
- سوتیتر: موضوع دیگری که در طراحی جلد کتاب نیاز به دقت است سوتیتر است، سوتیتر به توضیحی گفته می‌شود که در مورد عنوان و همینطور موضوع کتاب لحاظ می‌شود و عموماً پس از تیتر اعمال می‌شود، این گزینه می‌بایست در راستای عنوان انتخاب شود و چه خوب است که طراح بتواند سوتیتر را به صورت مکمل در نظر بگیرد.
- نام نویسنده: نیاز است که بر روی جلد کتاب از کلمه نویسنده یا گردآوری‌کننده استفاده شود که گا‌ها مترجم کتاب نیز اعمال می‌شود که می‌بایست بر اساس اهمیت کتاب در فاصله‌ای مشخص از عنوان چاپ شود این فاصله در وضعیت سلیقه‌ای قرار دارد و طبق نظر طراح و همینطور کاربر ارزیابی می‌شود. فونتی که برای این گزینه به کار می‌رود می‌بایست از فونت عنوان کتاب و سرتیتر کوچکتر در نظر گرفته است.
- لوگوی ناشر: نام ناشراز‌بخش های بسیار مهم در طراحی جلد کتاب است که می‌تواند به همراه آرم و یا بدون آرم اعمال شود، البته گا‌ها فقط آرم چاپ می‌شود. استفاده از نام ناشر سبب ارتباط بهتر مخاطب با کتاب می‌شود
- رنگ جلد کتاب: در مورد رنگ به کار رفته بر روی طراحی جلد کتاب می‌تواند رویکرد‌های مختلفی را در نظر گرفت. رنگ می‌تواند به صورت یک دست با بقیه قسمت‌‌های کتاب انتخاب شود یا می‌تواند از رنگی کاملاً مجزا استفاده نمود.
- تصاویر در جلد: در صورتی که موضوع کتاب عمومی یا public باشد استفاده از تصاویر و عکس‌‌ها می‌تواند بر روی جلد یک انتخاب هوشمندانه باشد در صورتی که کتاب در لیست کتب غیر پابلیک قرار دارد، اشکال و فرم‌‌ها انتخابهای بهتری هستند. در طراحی جلد کتاب انتخاب تصویر درست بر روی جلد بسیار مهم است در جلب توجه کاربر تأثیرگذار است.
- یک نکته مهم برای طراحی کتاب این است که بهتر است المانهایی که بر روی جلد استفاده می‌شود به داخل کتاب نیز وارد شود. در واقع انتخاب المان‌‌های درست سبب می‌شود که یک مسیر جهت دار ایجاد شود این موضوع از دید روانشناسان نیز مورد تأیید قرار گرفته است و سبب می‌شود کاربر رغبت بیشتری برای بازدید‌بخش های داخلی کتاب داشته باشد.
هزینه و قیمت و تعرفه طراحی جلد کتاب
در این‌بخش قصد داریم در زمینه پارامتر‌های مهمی که در قیمت طراحی جلد کتاب تأثیر دارد صحبت کنیم. به عنوان مثال یکی از عواملی که بر روی قیمت طراحی جلد کتاب تأثیرگذار است استفاده از طراحی جلد به صورت نوشتاری یا تایپوگرام است. در این کتابها از عکس‌‌ها یا فرم‌‌ها برای جلد استفاده نمی‌شود و نوع طراحی به سبک خاصی است این گزینه در کتابهای فلسفی و مذهبی دیده می‌شود برای کتاب کودکان کمتر توصیه می‌شود زمان و مکانیزم‌‌های به کار رفته در تایپوگرام قوی بوده و یکی از پارامتر‌های قیمتی محسوب می‌شود.
مورد بعدی که در تعیین هزینه طراحی جلد کتاب بسیار مهم است، طراحی پشت جلد است. به طور کلی وقتی صحبت از پشت جلد می‌شود، تبلیغات اهمیت زیادی دارد عموماً پشت جلد برای تبلیغات استفاده می‌شود دست طراح بازتر است و به طور کلی ورود سلیقه در پشت جلد بیشتر از جلوی جلد است. اگر دقت کرده باشید که در بیشتر کتابها طراحی پشت و جلوی جلد به صورت یکدست صورت می‌گیرد و گا‌ها رنگ روی جلد و همینطور عناصر و المانهایی که در‌بخش جلوی جلد به کار رفته است در پشت جلد دنبال می‌شود و این موضوع می‌تواند به طراحی جلد کتاب ساختاریافته کمک نماید اما برای این سری از جلد‌‌ها دقت طراح بسیار مهم است و می‌بایست نقطه عطف کتاب به شکل بسیار تمیز و صحیح جانمایی شود و مبرهن است که یکی از موارد تعرفه نیز در این سری از ساختار‌ها لحاظ می‌شود. در واقع تمیز نبودن طرح ایجاد شده در‌بخش تاخورده سبب نامرتبی و نتیجه نامناسب شده و رویکرد خوبی نخواهد داشت.
در طراحی جلد کتاب عموماً قیمت کتاب در پایین صفحه نوشته می‌شود و البته می‌تواند در وسط و پشت جلد نیز به کار برود استفاده از نام ناشر در پشت جلد انتخاب بهتری است. یک مورد دیگر که در جدیدترین طراحی جلد کتاب دیده می‌شود استفاده از خلاصه کتاب و یا قسمت مهم آن بر روی‌بخش کوچکی از جلد است که هیجان خرید را در کاربر بیشتر می‌کند این موضوع طبق سلیقه کاربر می‌تواند به صورت طرح سوال نیز همراه باشد.
در اصول بین المللی طراحی جلد کتاب عطف کتاب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است در واقع اولین نگاه خواننده به کتاب و نقطه‌ای که سبب تعامل با خواننده کتاب می‌شود عطف کتاب است در نظر داشته باشید که اگر در طراحی جلد کتاب عطف کتاب ارتباط درستی با خواننده ایجاد نماید بیش از ۹۰ درصد دیده شده است که خواننده تصمیم به خواندن کتاب خواهد گرفت. اینطور که شواهد نشان می‌دهد در طراحی جلد کتاب به طور کلی نقطه عطف می‌بایست کاملاً مجزا از کل جلد طراحی شود و استراتژی که در این زمینه به کار می‌رود یکی از هنر‌های طراح محسوب می‌شود.
اندازه و سایز و ابعاد جلد کتاب می‌دانیم که کتابها به صورت قطع دسته‌بندی ابعاد می‌شوند. دلیل این نامگذاری به این صورت است که به‌اندازه طول و عرض هر برگ از کتاب قطع کتاب گفته می‌شود. این موضوع می‌بایست در طراحی جلد کتاب نیز رعایت شود و جلد کتاب باید با ساختار کلی کتاب توازن داشته باشد استفاده از جلد خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک به نسبت برگه‌‌های داخل کتاب منطقی نبوده و مشکل ساز خواهد بود
یکی از مدل‌‌هایی که در اندازه جلد کتاب به کار می‌رود اندازه قطع وزیری است. در این روند ۳ بار تا کردن پی در پی کاغذ وجود دارد که ابعاد به کار رفته در آن اغلب ۷۰ در ۵۰ سانتیمتر است که پس ار پروسه چاپ به صورت دقیق رض داده می‌شود. این گزینه بیشتر برای طراحی جلد کتابهای علمی و دانشگاهی استفاده می‌شود و طبق استاندارد آمریکایی medium octavo استفاده می‌شود.
مورد دیگر در کتابها سایز رقعی است که با سه مرتبه تا کردن کاغذ در وضعیت ۶۰ در ۴۵ صورت می‌گیرد و برش مناسب اعمال می‌شود. این گزینه در طراحی جلد کتابهای رمان و داستان می‌تواند نتیجه خوبی به همراه داشته باشد این گزینه برای کتابهای عمومی استفاده می‌شود.
اندازه کتابهای قطع رحلی به تا شدن کاغذ در دو مرتبه متوالی در اندازه‌‌های ۴۵ در ۶۰ است که پس از برش به شکل نهایی تبدیل می‌شود. اگر دقت کرده باشید در طراحی جلد کتابهای نفیس، مجلات و همینطور کتابهای کمک آموزشی و در پایان نامه‌‌ها از این گزینه به وفور استفاده می‌شود این مورد نیز طبق استاندارد جهانی اعمال می‌شود
برخی از کتابها به صورت قطع جیبی طراحی شده است که با ۴ بار تا کردن متوالی کاغذ ۵۰ در ۷۰ و همینطور ۶۰ در ۴۵ طراحی و برش داده می‌شود که ابعاد مختلفی برای طراحی جلد کتاب را در نظر می‌گیرد قطع‌‌های جیبی و پالتویی پس از موارد بالا مرسوم‌ترین گزینه هستند
سایز و ابعادی که برای کتاب به قطع‌‌های خشتی استفاده می‌شود بیشتر ۴۵ در ۶۰ بوده و به ۶ قسمت مساوی تقسیم می‌شود به طور کلی کاغذ در این فضا در ابعاد ۵۰ در ۷۰ دیده می‌شود در طراحی جلد کتابهای هنری و کودکان و نوجوان این گزینه پیشنهاد می‌شود در طراح کاتالوگ نیز این گزینه بسیار عالی در نظر گرفته شده است.
البته برای ابعاد طراحی جلد کتاب یک سری قطع‌‌های دیگر نیز دیده می‌شود که امروزه به نسبت قبل کمتر کاربرد دارد. مثلاً قطع‌‌های بازوبندی برای کتابهای ادعیه و مذهبی استفاده می‌شود که جلد در وضعیت داخل چرم دوخت می‌شود و در طراحی این سری از جلد‌‌ها نیاز به رعایت‌بخش عطف و طرح‌ریزی متوازن است. قطع جانمازی و همینطور قطع بغلی از دیگر گزینه‌‌های موجود هستند که می‌بایست در زمان سفارش طراحی جلد کتاب به طور دقیق مورد ارزیابی قرار بگیرد.
